Tại sao nói "Nhất thủy, nhì trà, tam pha, tứ ấm, ngũ quần anh”

“Nhất thủy, nhì trà, tam pha, tứ ấm, ngũ quần anh”

Những người yêu trà và hiểu về trà đạo chắc hẳn đã ít nhất 1 lần nghe qua câu nói: “Nhất thủy, nhì trà, tam pha, tứ ấm, ngũ quần anh”. Đó là 5 yếu tố quan trọng nhất mà người uống trà cần lưu ý để có thể thưởng thức một ấm trà ngon trọn vẹn – đây cũng là những nét văn hóa thưởng trà truyền thống mà ông cha ta đã giữ gìn qua bao đời nay. Cùng Shancothu tìm hiểu rõ hơn về 5 yếu tố này nhé!

Nhất thủy
Nước pha trà là yếu tố quan trọng bậc nhất quyết định đến hương vị của chén trà. Người Việt xưa thường dùng nước giếng hoặc nước mưa để pha. Trong tác phẩm “Vang bóng một thời”, Nguyễn Tuân đã viết: “Thày cho nước pha trà không gì thơm lành bằng cái thứ nước đọng trong lá sen. Mỗi lá chỉ có ít thôi. Phải gạn vét ở nhiều lá mới đủ uống một ấm.” Nói chung, pha trà phải sử dụng nước tinh khiết, có vậy trà mới dậy hương và vị mới thanh khiết.

Đun nước pha cũng là yếu tố quan trọng. Ấm đun nước đặt trên lò than đượm, đun vừa đủ sôi. Trước khi pha phải dùng nước sôi để tráng sạch ấm chén rồi mới cho trà vào ấm.

Nhì trà
Trà ngon là trà có búp đều, không vụn nát. Hương trà thơm mát tự nhiên, vị trà chát nhưng dư vị ngọt hậu bền lâu.
Người Việt xưa thường sử dụng trà tươi, tức là hái lá trà xanh và đem hãm uống ngay. Nhưng hiện nay, người ta lại ưa chuộng trà khô vì tính thuận tiện. Còn với những người sành trà, uống trà là để trải nghiệm những hương vị khác nhau của các dòng trà chế biến theo các phương pháp riêng biệt.

Mỗi cách chế biến lại mang đến một dòng trà khác với những đặc trưng về hương và vị. Bên cạnh đó, trà ngon cũng phụ thuộc vào vùng nguyên liệu và khí hậu, thổ nhưỡng. Càng ở những vùng cao, càng ít tác động của hóa chất, trà càng mang đến những phẩm chất tuyệt vời hơn.

Tam pha
Có thể nói quy trình pha trà kỳ công góp phần làm nên giá trị của nghệ thuật thưởng trà. Đã có trà ngon thượng hạng, bộ trà cụ đầy đủ mà không biết cách pha thì cũng uổng phí. Mỗi loại trà có một cách pha riêng để giữ trọn hương vị đặc trưng vốn có, nhưng nhìn chung, pha trà bao gồm các bước:
– Tráng ấm, chén: Tráng sạch ấm và chén bằng nước sôi trước khi pha. Đặc biệt, đối với ấm trà nên tráng toàn bộ cả nắp và thân ấm.
– Đong trà: Cho một lượng trà từ 5gr đến 10gr vào ấm có thể tích 150ml.
– Đánh thức trà: Nước tráng trà không cần quá sôi; Lượng nước vừa đủ, xâm xấp; Lắc ấm vài vòng rồi đổ nước đi. Mục đích chính của bước này là để cánh trà nở ra, chiết xuất trà dễ dàng và ngon hơn.
– Hãm trà: Chế nước sôi vào tống, cho nhiệt độ giảm tới mức mong muốn, sau đó dùng nước này để pha trà. Hãm trà từ 1-3 phút tuỳ theo sở thích uống trà vị đậm hay thanh nhẹ.
– Rót trà và thưởng thức: Rót hết nước trà trong ấm ra. Khơi trà và để trà nghỉ 1-2 phút sau đó tiếp tục thêm nước.

Tứ ấm
Trong nghệ thuật thưởng trà Việt, bên cạnh trà ngon, cách pha trà điệu nghệ, thì dụng cụ pha trà cũng là yếu tố quan trọng làm nên giá trị của nghệ thuật tinh tế này.
Món trà cụ đầu tiên phải có chính là ấm pha trà. Pha trà bằng ấm đất nung là tốt nhất, hương trà sẽ thẩm thấu lưu lại trong ấm sau mỗi lần pha. Để đánh giá ấm pha trà tốt có thể dựa trên 2 yếu tố: Vỏ ấm phải cứng, âm thanh khi gõ lên thành ấm càng trong càng quý và nắp ấm phải kín.
Nếu nói về ấm trà thì không thể không nhắc đến ấm tử sa, loại ấm được đông đảo người yêu trà sưu tầm và sử dụng hằng ngày.

Chén thưởng trà gồm có hai loại: chén Tống và chén Quân. Chén Tống (hay Tống chuyên trà) dùng cho trà được rót từ ấm ra để làm đều trà. Sau đó mới rót ra các chén Quân để thưởng thức.
Việc lựa chọn chén thưởng trà phải phù hợp với ấm pha để đảm bảo sự đồng bộ.

Ngũ quần anh
Thưởng chén trà ngon với những người bạn hữu tâm giao để trân trọng và thấu hiểu nhau hơn. Theo quan điểm của người Việt, bạn trà khó tìm hơn bạn rượu, có được bạn trà là có được người tri kỷ.

Rót trà ra mời cũng cần lưu ý, rót trà ra chén tống trước rồi mới rót ra các chén quân. Rót lần lượt từng ít một vào từng chén quân, rồi xoay vòng rót ngược lại. Như thế, các chén trà sẽ có độ đậm đà tương tự nhau chứ không phải chén quá đậm, chén quá nhạt.

Với người Việt, mời trà thì mời từ người lớn tuổi nhất. Trà rót ra phải uống ngay khi còn nóng và phải thưởng trà bằng tất cả giác quan. Tuy không quá cầu kỳ nhưng văn hóa thưởng trà của người Việt cũng là một nét đẹp truyền thống còn mãi với thời gian.

------------------

CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH QFARM
Địa chỉ: Tổ 3, thị trấn Đông Anh, huyện Đông Anh, Hà Nội
Hotline: 0328.171.313 | 0988.661.610
Email: info@shancothu.com
Fanpage: facebook.com/SuoiGiangTravel